Ook vandaag zijn er weer boerenprotesten. In plaats van de snelweg te blokkeren, hebben ze vandaag besloten om alle distributiecentra van supermarkten te versperren. De gewelddadige beelden van de afgelopen dagen hebben veel mensen laten schrikken. Bo Jellema, journalist en boerenzoon, deelt op Twitter dat echt niet alle boeren zo zijn, en dat het stikstofprobleem bij velen al lang bekend was. Toch is het voor een te lange tijd totaal genegeerd en dan met name door de politiek. In dit indrukwekkende draadje weet hij alle moeilijkheden van de protesten, het stikstofprobleem, het milieu en het perspectief van boerenfamilies perfect in kaart te brengen.
1. Bo deelt dat hij zich zorgen maakt om zijn boerenfamilie en dat hij ze een gezonde en zinnige toekomst gunt.
https://twitter.com/bojellema/status/1541716291257499654
2. Hij groeide zelf op met het boerenleven, hierdoor weet hij alles van het stikstofprobleem.
Ik ben boerenzoon en ik ben vegetariër. Ik kom uit Friesland en woon in Amsterdam. Ik werkte op de boerderij in mijn jeugd en ken de dossiers tamelijk goed. Wat stikstof betreft: dit weten we al 20 jaar, en eigenlijk al 50, en het is brutaal genegeerd.
— Bo Jellema (@bojellema) June 28, 2022
Met name door de politiek – we hebben nota bene een heel ministerie voor deze sector – maar ook door de miljardenindustrie die de agrarische sector in Nederland is. De lobbyisten grossieren in smoke and mirrors, spiegels en kralen. Terwijl de kern van begin af aan helder was.
— Bo Jellema (@bojellema) June 28, 2022
3. Doordat Nederland zoveel producten exporteert, maken we ons eigen land kapot.
Er zijn teveel dieren in deze kleine delta; we importeren ons suf aan voer voor hen en exporteren ons kapot aan agrarische producten, en we blijven hier zitten met de shit. Vrij letterlijk eigenlijk. Toen ik jong was en op de boerderij werkte, wisten we dit al.
— Bo Jellema (@bojellema) June 28, 2022
4. In het verleden zijn sommige boeren ook al met het kunstmestprobleem aan de slag gegaan.
Het was de periode waarin er net werd gestopt met het uitstrooien van bakken met kunstmest (geproduceerd met Gronings aardgas), zoveel dat er op de velden monocultureel blauw gras had gestaan. Gier moest geïnjecteerd, in plaats van door de lucht gespoten.
— Bo Jellema (@bojellema) June 28, 2022
Er kwamen schotten op de kunstmeststrooiers, waardoor je de sloten kon ontzien. Het resultaat was er in een paar jaar: de sloten werden schoner, er kwam weer klaver voor op het land en de stank werd stukken minder.
— Bo Jellema (@bojellema) June 28, 2022
5. Daarna begonnen veel bedrijven uit te breiden.
Maar toen begon het pas. Om ons heen stopte de ene na de andere boer, wat de overblijvers de mogelijkheid gaf tot expansie. De oogwaterend hoge rentes uit de jaren ’80 waren voorbij, grond werd een investering die banken graag financieren en verdere mechanisatie verving arbeid.
— Bo Jellema (@bojellema) June 28, 2022
6. Door innovatie en nieuwe machines waren boeren minder tijd kwijt met melken, waardoor ze meer tijd hadden om hun bedrijven nóg groter te maken.
Op de landbouwshows en op proefboerderijen werden melkrobots getoond die ook dieren konden melken die geen vierkante uiers hadden, en die betaalbaar werden. Dit scheelde de melkveehouder veel tijd, die hij kon steken in het verder uitbreiden van zijn/ haar bedrijf.
— Bo Jellema (@bojellema) June 28, 2022
Loonwerkers namen klussen als inkuilen over, met nieuwe, gigantische machines, met motorvermogens die ik als jochie nooit voor mogelijk had gehouden. Kunstmest werd er steeds efficiënter gestrooid, met GPS-gestuurde trekkers.
— Bo Jellema (@bojellema) June 28, 2022
7. Bo zag daarna van een afstandje hoe er problemen ontstonden rondom de melkprijsdaling.
De melkprijs daalde ondertussen. Elke cent winst door efficiëntie in de melkveehouderij, werd meteen geïncasseerd door de zuivelindustrie. Klap op de vuurpijl was de afschaffing van Het Quotum – een boek op zichzelf waard. Weer melkprijsdaling, op te lossen met schaalvergroting.
— Bo Jellema (@bojellema) June 28, 2022
Het hele systeem deed hier aan mee, van HBO-landbouwopleidingen en ministerie, tot vakorganisaties en zuivelindustrie. Tegen deze tijd was ik er uit gestapt, en bekeek het langzaam maar zeker ook met de ogen van de buitenstaander.
— Bo Jellema (@bojellema) June 28, 2022
8. Zelf vertrok hij naar Amsterdam, maar door zijn familie bleef hij betrokken.
In mijn familie ging intussen de volgende generatie aan de slag. Ik stond dan weliswaar niet meer tussen de koeien en de trekkers, het was dichtbij genoeg om een beetje te weten wat er gebeurt. En dat is het rare…
— Bo Jellema (@bojellema) June 28, 2022
9. Volgens Bo is er jarenlang gezwegen vanuit de politiek, terwijl politici dondersgoed wisten dat het mis was.
In oktober 2019 gebeurde er eigenlijk voor het eerst iets, met de eerste boerenprotesten, toen op het Malieveld in Den Haag. Ook al werd er al jaaaaaaaren over mestoverschotten en PAS geschreven. Het RIVM zei het bijv in 2004 nog eens: er moeten minder boeren komen in Nederland.
— Bo Jellema (@bojellema) June 28, 2022
Verbazingwekkende stilte, jarenlang. Rapport na rapport werd gepresenteerd, met steeds dezelfde conclusie: dit kan zo niet, we hebben geen taak de halve wereld te voeden, we hebben geen natuur die zoveel stikstof aan kan, we hebben een enorm probleem. Stilte.
— Bo Jellema (@bojellema) June 28, 2022
10. Sommige boeren wisten dat dit milieutechnisch zo niet langer kon, maar helaas had niet iedereen dit door.
Oh ja, sommige boeren gingen extensiever werken. Biologisch zelfs. Maar een ‘omslag’ is er nooit gekomen, en in mijn ogen heeft dat er toe geleid dat een deel van de boeren, of het #trekkertuig in ieder geval, er heilig in gelooft dat ze legitiem bezig zijn.
— Bo Jellema (@bojellema) June 28, 2022
Terwijl de wissel die op de natuur en de leefomgeving in Nederland wordt getrokken, en feitelijk op die van de wereld, immens is, en ook bekend. Ik vind het onbegrijpelijk dat je dat niet ziet, als boer, als iemand die er midden in staat. Bekijk nou je eigen bedrijf eens.
— Bo Jellema (@bojellema) June 28, 2022
11. Bo begrijpt niet dat je dit als boer niet kan snappen.
Vergelijk dat met hoe het zestig jaar geleden was. Denk hier eens over na. Hoe dan? Hoe zie je dit voor je? Wat voor perspectief heeft dat? Wanneer had je dan verwacht dat je aan de rand van de afgrond zou staan? Heb je het dan werkelijk nooit gezien..?
— Bo Jellema (@bojellema) June 28, 2022
12. Volgens hem was het niet de vraag óf, maar wánneer het in elkaar zou klappen.
De Nederlandse melkveehouder werkt zichzelf, en ons land, kapot, voor de zuivelindustrie en de export. Ze produceren bulkproducten en derhalve zal de marge ALTIJD nihil blijven. En als lemmingen lopen ze achter de lobby aan, die nota bene kinderen naar voren schuift.
— Bo Jellema (@bojellema) June 28, 2022
(Wat ook schandalig is: wat laad je op de schouders van een negenjarige, hoe indoctrineer je iemand met misschien heel andere kwaliteiten of ambities met een soort onnozele boerenstoerheid, en zadel je ‘m (m/v) op met een onmogelijke opvolgersopdracht… denk daar eens over na.)
— Bo Jellema (@bojellema) June 28, 2022
13. Ondertussen zijn sommige boeren het imago van alle andere boeren onwijs aan het verpesten. Bo snapt niet hoe dit ooit zo heeft kunnen gebeuren.
Onderwijl beschadigen ze het imago van de boeren, en dat raakt me. Het is me een raadsel waarom de ellendelingen uit die groep (@FarmersDefence) zo hun gang hebben kunnen gaan. Het is echt schandalig. Het wiki-lemma ’tunnelvisie’ heeft een nieuw hoofdstuk gekregen.
— Bo Jellema (@bojellema) June 28, 2022
14. De boeren worden immers flink gesubsidieerd en met dit geld kunnen ze er juist voor zorgen dat hun land weer gezond wordt.
Tot slot de herinnering aan dat de inkrimping van deze zwaar gesubsidieerde sector gesponsord wordt met 32 miljard euro belastinggeld. Kan je leuke dingen mee doen, zoals het herstellen van dat land waar je zo van houdt, terug naar hoe het er uit zag voordat het blauw werd.
— Bo Jellema (@bojellema) June 28, 2022
– Er werd naar aanleiding van mijn laatste opmerking gezegd dat NL’se veehouders geen subsidie krijgen. Dat is kennelijk iets dat rondgaat onder de steuners van boeren (boeren zelf weten wel beter). Dat dit onzin is, legt @FTM_nl vandaag onderbouwd uithttps://t.co/SMUaUAPYKz
— Bo Jellema (@bojellema) July 2, 2022
15. Veel mensen en andere boerenkinderen zijn Bo dankbaar voor deze indrukwekkende en duidelijke uitleg.
Bedankt voor deze mooie draad. Als boerendochter die zich ook vreselijk druk maakt om de vermorzeling van het boerenimago, dankzij al die rukkers van @FarmersDefence , had ik dit niet beter kunnen verwoorden. 💕
— Metje van Elten🇺🇦 (@VanMetje) June 28, 2022
Dank je Bo! Ik was in de jaren 50-70 kind aan huis op een kleine pachtboerderij #Twikkel, gemengd bedrijf. Ik hoor het de boer nog zeggen over zijn buurman die intensiveerde: ‘dat kan’t land nooit an’. We weten het al zo lang, ontkennen kan niet meer.
— Els Jonker 💉🏃🏼♀️🩺 (@elsjonker) June 28, 2022
Dank je wel, Botte, voor deze heldere uitleg. Heel informatief, en inzichtelijk. Laten we hopen dat het tij keert, dat er minder boeren komen die hun werk met respect kunnen doen, dat we minder vlees gaan eten, en dat de dieren een beter leven krijgen.
— Hein Janssen (@hein_janssen) June 28, 2022
Hé, ben je op zoek naar een toffe baan in social media? Of zoek je de beste social werknemer of stagiair voor jouw bedrijf? Check dan The Best Social Jobs voor de mooiste social vacatures!
Lees hier alle artikelen van The Best Social Jobs!