Sinds jaar en dag zijn ze een bekend gezicht in de grachten van Leiden: de plastic-spotter kano’s. Wekelijks halen de vrijwilligers, in hun kano’s, belangeloos plastic afval uit het water om op die manier de natuur te beschermen. Een mooi initiatief dat zou moeten blijven, toch? Nou, de Gemeente Leiden denkt daar toch anders over. Onlangs ontvingen medeoprichters Auke-Florian Hiemstra en Liselotte Rambonnet namelijk verschrikkelijk nieuws: de bootjes moeten, vanwege het niet verlenen van een vergunning, uit het water. Het levert een stortvloed aan boze en verontwaardigde berichten op.
Slecht nieuws
Het is al een tijdje geleden dat Auke-Florian het telefoontje van de gemeente ontving. “Bij het telefoontje van de handhaver was onze eerste reactie vooral ongeloof. Dit kan toch niet waar zijn? We doen toch iets goeds voor de stad? Maar het bleek geen ‘foutje’, de gemeente was serieus”, vertelt hij.
De organisatie heeft daarna veel gesprekken gevoerd met wethouder, ambtenaars en juristen van de gemeente. “Allemaal bleken ze niks te kunnen betekenen voor ons. De regels zijn de regels”, vertelt Auke-Florian. “Voor ons is het zo duidelijk dat we met de clean-ups door moeten gaan. De gemeente kwam met oplossingen, bijvoorbeeld het opslaan van de bootjes buiten het centrum en de bijbehorende spullen weer op een andere locatie. Dat lijkt een oplossing, maar is echt onwerkbaar.”
Toen het er echt op leek dat de kano’s de stad uit moesten, en de stemming dichterbij kwam, besluit Auke-Florian toch maar iets op twitter te delen. “En dat heb ik geweten. Mijn telefoon is zowat gesmolten.” Zijn tweets bereiken al snel duizenden mensen.
De missie
Maar, wat doet Plastic Spotter precies? Het lijkt misschien op het eerste gezicht alsof ze simpelweg afval opvissen. Maar, dit is zeker niet het geval. Ze verzamelen ook data, waarmee ze waardevolle onderzoeken doen en het afvalprobleem proberen op te lossen.
Onze missie: We verzamelen niet alleen afval, maar ook data. Samen met @UniLeiden en @WUR doen we wetenschappelijk onderzoek naar plastic vervuiling; traceren we de bron van het afval en draaien we de kraan aan wal dicht. Structureel minder plastic is het doel. En dat werkt! 💪 pic.twitter.com/CJpI9IGHTv
— Auke-Florian (@AukeFlorian) July 13, 2021
En van zo’n oplossing geeft Auke-Florian ook een voorbeeld.
Na een stadsfeest vonden we op slechts 100 meter gracht al gauw 7000(!) single-use bierbekertjes. Na uitgebreid actie voeren stapte Leiden over op de herbruikbare statiegeld beker. Het project ‘CanalCups’ kwam in de @trouw duurzame top 100 en vele steden volgden ons voorbeeld. 🏆 pic.twitter.com/COjAyBmPR8
— Auke-Florian (@AukeFlorian) July 13, 2021
Het probleem
Goed, we weten nu wat de organisatie doet. Dat klinkt allemaal goed, maar toch besluit de Gemeente Leiden het project te stoppen. Waarom? Een vergunningskwestie. Bij Plastic Spotters snappen ze er niks van. “Geen idee hoe het zover heeft kunnen komen. Dat er meer dan 400 mensen in Leiden als vrijwilliger actief betrokken zijn bij het project; en dus meehelpen aan een schonere stad is iets wat je vanuit de gemeente zou moeten toejuichen denk ik toch?”
We hoeven ook geen bedankje van de gemeente, maar laat ons gewoon ons ding doen”, vervolgt Auke-Florian. “Schone grachten willen we toch allemaal? Een clean-up kanovloot en het onderzoeksbootje wordt door de gemeente echter gezien als ‘pleziervaart’ waardoor we op dezelfde lijst staan als studentenhuizen die een bootje willen om bier drinkend door Leiden te varen. Wij zien onszelf toch echt als een andere categorie, maar die bestaat op papier kennelijk niet.
En het is niet het eerste bootje dat verboden wordt.
Eerder al sleepte de gemeente ons elektrische onderzoeksbootje weg. Deze vaarde mee voor de veiligheid van de kanoërs, nam de volle vuilniszakken over en fungeerde als dierenambulance te water. Volgens gemeente: “pleziervaart”. We zijn op de wachtlijst gezet, op plek… 1003 🤨 pic.twitter.com/Prp2kk4beD
— Auke-Florian (@AukeFlorian) July 13, 2021
Duizenden reacties
Auke-Florian deelt het tragische nieuws op zijn Twitter, waar hij al snel honderden reacties op krijgt. Iedereen lijkt het eens: dit kan en mag niet gebeuren! Een zekere twitteraar laat weten: “dit is vast een vergissing in de bureaucratie, toch? Of vinden jullie (cq. Gemeente Leiden) dit normaal?”
Lammert de Bruin reageert met een sarcastische ondertoon.
En ook Ionica kan haar oren niet geloven.
https://twitter.com/ionicasmeets/status/1414985838384013315
En zo zijn er nog een ontelbaar aantal mensen die dit besluit belachelijk vinden.
https://twitter.com/BoswachterTim/status/1415053272507953157
Ik snap @GemeenteLeiden niet! Ik hoop alles komt goed voor jullie, @Plastic_spotter.
— Sebastian Posth (@posth) July 13, 2021
Diep onder de indruk van jullie werk om het water te bevrijden van dat vreselijke en vervuilende afval plastic! Ga vooral zo door; daar waar anderen stoppen. Liefs uit Adam ⚓️
— suzanne hansen (@dezeruimte) July 13, 2021
Ik heb hoogstwaarschijnlijk over heel veel dingen andere ideeën dan jij maar dit is gewoon een initiatief waar heel veel steden stikjaloers op zouden moeten zijn! En de gemeente? Die zou zich de ogen uit de kop moeten schamen. Bah
— Ruben Poiesz (@Ruben038) July 13, 2021
De oplossing
De posts leveren zo veel reacties op, dat het ook bij de gemeenteraad terechtkomt. Morgenavond zal er een stemming plaatsvinden, waar leden zullen beslissen over het lot van het initiatief. “In de gemeenteraad wordt nogmaals aan de wethouder gevraagd of ze haar best wil doen om te kijken of er een uitzondering te maken is op het ligplaatsenplan, zodat wij kunnen blijven. De vraag is dus: wil Leiden schone grachten?”
Met hulp van @PvdDLeiden wordt donderdag over het lot van de kano’s gestemd in de gemeenteraad. Mogen ze blijven of moeten ze weg? Wij hopen dat Leiden kiest voor schone grachten! We zeiden altijd: “we stoppen pas als we niet meer nodig zijn”, dat is nog zeker niet het geval 😟 pic.twitter.com/DAbqKRCSZo
— Auke-Florian (@AukeFlorian) July 13, 2021
De vrijwilligers hopen in ieder geval op een goede uitkomst.
Onze vrijwilligers, zoals JeanJacques, Pieter, Jaap, Edda of Jos zijn zó fanatiek; zelfs met regen, hagel of sneeuw gaat de clean-up door. Alleen toen de kano’s vastgevroren zaten, sloegen we eens over. Niets houdt ons tegen; behalve dus mogelijk onze eigen gemeente… 🤯 pic.twitter.com/7XMrWusFcI
— Auke-Florian (@AukeFlorian) July 13, 2021
De discussie is ondertussen dusdanig groot geworden, dat de gemeente lijkt te bezwijken onder de druk.
Mijn collega @delft1_y is hier de portefeuillehouder voor. Maar ik heb goed nieuws: zij antwoordt de raad zojuist dat het college bereid is om de raad een aanpassing van de verordening voor te stellen, zodat het college voor dit soort initiatieven uitzonderingen kan gaan maken.
— Ashley North (@AshleyNorth91) July 13, 2021
Maar, volgens Auke-Florian is de strijd nog niet gestreden. “Vaag is dat nu al soort van toegezegd, maar “gewonnen” hebben we nog lang niet. We zijn pas gerustgesteld als onze kano’s én het onderzoeksbootje hier in de Oude Vest in de gracht liggen met een vergunning-sticker.”